20 lat pancerniackiej przyjaźni

Żagańska dywizja, jako jedna z pierwszych, w rozpoczętym po 1989 roku procesie przywracania pełnych tradycji orężnych, nawiązała kontakt ze środowiskami 1DPanc w kraju oraz w Anglii, Belgii i Holandii. Dowództwo dywizji kierowane przez ówczesnego dowódcę płk. Adama Rębacza odbyło szereg rozmów i negocjacji z przedstawicielami Światowego Związku Kół 1DPanc w kraju i za granicą. Po uzyskaniu akceptacji idei przekazania tradycji ze strony dowódcy legendarnej dywizji gen. Stanisława Maczka, rozpoczęto proces przejmowania jej dziedzictwa, koordynowany przez zarząd Związku Kół 1DPanc kierowany przez rotmistrza Witolda Deimla. Wszystkie oddziały żagańskiej dywizji nawiązały robocze kontakty ze środowiskami oddziałów 1DPanc, które zaowocowały pełnym przejęciem bojowego dziedzictwa, barw i symboli 1. Dywizji w latach 90. We współdziałaniu z Komisją Historyczną do Spraw Symboliki Wojskowej przyjęto odznaki rozpoznawcze na mundurach i symbole na nowych sztandarach w połowie lat 90., na czarnych beretach pojawiły się proporczyki.

W dalszych działaniach, już w nowym wieku, wprowadzono do mundurów wyjściowych żołnierzy dywizji wyróżniający czarny naramiennik podkreślający historyczną wieź z żołnierzami gen. Maczka i będący symbolicznym zwieńczeniem procesu. Tym samym 11DKPanc, która z dumą kontynuowała już bojowe tradycje korpusu Pancernego Wojska Polskiego, stała się dziedzicem pełnych nowożytnych tradycji broni pancernej WP.

Wielu oficerów i żołnierzy "Czarnej Dywizji" zaangażowanych było w tę historyczna misję, można ich liczyć w setkach. Jej efektem były niezliczone publikacje, konferencje popularno-naukowe, podróże wojskowo-historyczne, pomniki i place nawiązujące do imienia dywizji, opieka nad grobami żołnierzy gen. Maczka. Powołanie, w 2008 roku, Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków, skupiającej m.in. Koła 1DPanc i pielęgnującej pamięć o żołnierzach gen. Maczka stanowi twórcze rozwinięcie koncepcji przyjętej przez Światowy Związek Kół 1DPanc, służącej temu, ażeby czas nie zatarł śladów pamięci.

Minione dwadzieścia lat to nie tylko wspólne przedsięwzięcia, to także wiele zwykłych żołnierskich pokoleniowych przyjaźni. To ważne, bo proces przejęcia tradycji nie był łatwy, był przesycony emocjami i historiami, których wystarczyłoby na barwną powieść. Być może ona kiedyś powstanie. Na pewno powinno się w niej znaleźć miejsce na wydarzenie, które ma nastąpić. Do rangi symbolu pancerniackich więzi urośnie wypełnienie ostatniej woli rtm. Witolda Deimla, a mianowicie powrót urny z jego prochami do kraju i jej powitanie we wrześniu tego roku w Żaganiu, gdzie w 1991 roku rozpoczęła się pancerniacka przyjaźń, następnie pochówek w rodzinnym Bielsku-Białej w asyście żołnierzy batalionu zmechanizowanego z 10. Brygady Kawalerii Pancernej, strzegącego tradycji jego ukochanych dragonów z dywizji gen. Maczka.

Przyszłoroczne obchody roku 120-urodzin gen. Stanisława Maczka i 70-lecia powstania pierwszej w historii naszego oręża Dywizji Pancernej będą niewątpliwie dowodem, że tradycja maczkowska niesie się dobrze, zaś dzieło rotmistrza Deimla i jego kolegów nie poszło na marne. Weterani odchodzą i przekazują swoja wiarę i pasję dzieciom i wnukom, którzy coraz częściej wracają do żagańskiej stolicy wojsk pancernych z różnych zakątków świata, odwiedzając ją nie tylko od święta, ale niemalże codziennie. Portale społecznościowe i strony internetowe pozwalają na dzielenie się cennymi rodzinnymi pamiątkami i odkrywanie nowych kart z historii dywizji. Powstające Centrum Tradycji Polskich Wojsk Pancernych w Żaganiu będzie dobrym miejscem na zgromadzenie wszystkich eksponatów, wspomnień dokumentujących zapis unikalnych emocji towarzyszących 20-letniemu procesowi, tworzeniu zjawiska socjologicznego, wobec którego nie mogą być obojętni badacze najnowszej historii oręża, obecnie i za pewien czas.