Brama Santocka w centrum Gorzowa to ciągle wielka tajemnica. Widzieliście znalezisko? [ZDJĘCIA]

- Skąd są te kamienie? Z okolic Gorzowa. Jeszcze dziś, jeśli wyjdzie się na pola, to pewnie znajdzie się podobne głazy - mówi Stanisław Sinkowski, szef działu archeologii w Muzeum Lubuskim. Stoimy z nim jakieś trzy metry poniżej poziomu ul. Sikorskiego, na wysokości małego parkingu, który jest tuż przy wejściu do sali sesyjnej w urzędzie miasta.

Miesiąc temu podczas prac nad przebudową ul. Sikorskiego robotnicy natrafili na mur zbudowany z kamieni i cegieł. Już przy pierwszych oględzinach było wiadomo, że to prawdopodobnie fundamenty zbudowanej w pierwszych dziesięcioleciach XIV wieku Bramy Santockiej, jednego z trzech wejść do średniowiecznego miasta.

Dziś nie już żadnych wątpliwości. Archeolodzy zaczęli kopać w ziemi w kierunku skrzyżowania z ul. Herberta. I w ostatnich dniach odkryli kolejne fragmenty budowli. Kamienie ciągną się przez wiele metrów. Doskonale widać z poziomu chodnika. Gdy Stanisław Sinkowski opowiada nam o znalezisku, nad naszymi głowami zatrzymują się ludzie i zaczynają się przyglądać.

- A gdzie było wejście? Bo szyję to dostrzegam - pyta jedna z gorzowianek.

Szyja to część, którą przechodziło się między przedbramiem a główną częścią bramy, gdzie otwierały się wrota i wchodziło już do miasta.

Przeczytaj też: **Pod ulicą w Gorzowie krył się kawał historii. Czy to Brama Santocka z XIV wieku? [ZDJĘCIA, FILM]**

W Bramie Santockiej przedbramie zaczynało się tuż przy skrzyżowaniu z dzisiejszą ul. Herberta. Widać to doskonale, bo tu kamieni jest zdecydowanie więcej. Na niektórych z nich pan Stanisław pozaznaczał punkty i opisał je liczbami. Na wysokości naszych nóg jest: 25,93. Na wysokości naszych głów: 27,26.

- To wysokość względem morza - wyjaśnia archeolog. Tym samym dowiadujemy się, że ścisłe centrum Gorzowa znajduje się na wysokości około 28 metrów

- To, co tu jest najbardziej ciekawe, znajduje się za plecami - mówi Sinkowski. Obracamy się i szybki rzut oka na kolor ziemi wszystko wyjaśnia. Szara ziemia stożkowatym kształtem "wbija się" pomiędzy partie brązowych warstw ziemi. W tym miejscu była fosa, która otaczała mury miejskie.

- Musiała być w niej woda z Kłodawki - mówi archeolog. Dziś trudno powiedzieć, czy była to woda stojąca, czy też spływała do pobliskiej Warty.

- Nie za płytka ? - pytamy?

- Woda sięgała jeszcze metr poniżej poziomu, gdzie stoimy - mówi Sinkowski, z którym stoimy, przypomnijmy: około trzy metry poniżej poziomu ul. Sikorskiego.

Przeczytaj też: **Szlakiem książąt piastowskich. Czy Gorzów miał być militarną odpowiedzią Branderburczyków na piastowski Santok?**

Odkryte właśnie mury to południowa część Bramy Santockiej. Od początków przedbramia aż po sam koniec bramy (nieodkopany) według obliczeń archeologów jest ponad 60 metrów. Północna część bramy prawdopodobnie wciąż jest pod ziemią. Nie ma jeszcze decyzji, czy zostanie odkopana.

Same fundamenty bramy zostaną po badaniach archeologicznych ponownie zakopane. To, w którym miejscu stała budowla ma zostać jednak odwzorowane na powierzchni ulicy Sikorskiego, gdy już zostanie ona na nowo wybudowana.

Oprócz Bramy Santockiej do Gorzowa wchodziło się jeszcze przez Bramę Młyńską (w okolicy dzisiejszej ul. Młyńskiej) i przez Bramę Mostową. Wszystkie trzy były otwierane do 1819 r. Zburzono je dziewięć lat później.

Polecamy też: Skarby w katedralnej wieży